Przyroda jest naszym wspólnym dziedzictwem, na które w Polsce, tak jak w prawie całej Europie, największy, bezpośredni(!) wpływ mają właśnie rolnicy i ich praktyki. Na tym tle prezentujemy dobre praktyki rolnicze: przyjazne przyrodzie (a tym samym ludziom) i wspierające zachowanie bioróżnorodności.
Łącznie osiem odcinków ilustrujących wzajemne powiązania i przede wszystkim współzależność rolnictwa/rolników i przyrody – zjawiska i wartości kompletnie ignorowane przez współczesnych rolników i decydentów całego sektora. W poszczególnych odcinkach mowa jest nie tylko o otaczającej nas przyrodzie (kluczowe gatunki, siedliska, ich funkcjonowanie, wzajemne powiązania i znaczenie), ale też o dobrych praktykach i sposobach wsparcia lokalnej bioróżnorodności w warunkach gospodarstwa rolnego.
Odcinek 1
Matka Ziemia
Ziemia nas karmi, leczy, ubiera i uszczęśliwia.
Wszyscy jesteśmy tutaj u siebie. Nie tylko my, Ludzie, ale też Żurawie, Sarny, Jeże, Mazurki, Szpaki, Pszczoły, Motyle, Fiołki i Przylaszczki…
Wszyscy mieszkańcy tego Ziemskiego Rajskiego Ogrodu.
Szanujmy naszych sąsiadów i przyjaciół.
Oni też mają prawo do życia na tej najważniejszej i najpiękniejszej planecie.
Cieszmy się ich obecnością.
Zróbmy dla nich miejsce w naszych sadach i ogrodach. Na naszych łąkach i polach. W naszych lasach i w naszych sercach.
Podzielmy się naszą planetą, bo inaczej zostaniemy sami na Ziemi!
Mówią rzeki, zboża. Cały świat jest jedną mową. Gdybyś tak się w ten świat dobrze wsłuchał, mógłbyś nawet usłyszeć, co sto lat temu mówili, a może tysiące.
Wiesław Myśliwski "Kamień na kamieniu"
Odcinek Matka Ziemia wyjaśnia problemy związane z utratą bioróżnorodności, jej związku z rolnictwem, a także wartość i idee rolnictwa przyjaznego przyrodzie. Zwraca uwagę na szczególną odpowiedzialność rolników za stan bioróżnorodności. Pokazuje wzajemne relacje, zależności i połączenia ekosystemowe, które stanowią podstawę naszego życia na Ziemi w ogóle; w szczególności zaś zapewniają rolnikom ich zajęcie. To czyni ich grupą szczególnie odpowiedzialną za stan ziemskiej bioróżnorodności.
Przyglądamy się, jak pracuje dla nich/nas woda, gleba, drzewa, dzikie zwierzęta. Poznajemy wartość zapewnianych przez nie tzw. ekousług. Film pokazuje że wszyscy żyjemy w systemie naczyń połączonych – i wszyscy mamy na ten system wpływ. Rolnicy być może większy niż inni!
Odcinek 2
Wiosna
Odcinek powstał w okresie marzec-kwiecień. Budząca się do życia przyroda, jest tłem i pretekstem dla budzenia nowego sposobu myślenia o przyrodzie i krajobrazie, które są podstawą utrzymania wszystkich rolników i ich rodzin.
W tym odcinku zwracamy uwagę na zmiany w krajobrazie rolniczym w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat oraz jaki miało to wpływ na ów krajobraz i przyrodę oraz samych rolników.
Pokazujemy, że przyjazne rolnictwo nie jest synonimem uwstecznienia, lecz przeciwnie – świadczy o nowoczesności i odpowiedzialności.
Odcinek 3
Zapylacze
90% owoców i aż 1/3 wszystkiego, co stawiamy na naszych stołach, mamy dzięki zapylaczom - pszczołom, trzmielom, motylom, osom. Ale także różnym chrząszczom, mrówkom, a nawet muchom i niektórym innym owadom.Wszystkie one potrzebują do życia kwietnych łąk, miedz, przyjaznych sadów, ogrodów i pól. Przyjaznych, czyli takich, w których kwitną zioła i kwiaty oraz bez środków owadobójczych albo przynajmniej mądrze stosowanych.
Na pewno słyszałeś o wymieraniu pszczół. A to dopiero początek...
Wszystkozależy od Ciebie!
Pamiętaj, że to, co jest dobre dla przyrody, jest też dobre dla Ciebie!
Odcinek powstał w okresie maj/czerwiec i poświęcony jest owadom strategicznym z punktu widzenia naszego rolnictwa (a nawet całej gospodarki) – zapylaczom.
Razem z zaproszonymi ekspertami (w tym rolnikiem i pszczelarzem) przyglądamy się nie tylko znaczeniu i kapitalnej pracy jakie dla nas wykonują zapylacze, ale poznajemy też zagrożenia jakie stwarza dla nich współczesne rolnictwo (m.in. intensywne opryski i wielkoobszarowe zasiewy). Dowiadujemy się, jak gospodarować w sposób przyjazny – od przydomowego ogrodu począwszy, a skończywszy na miedzach i przydrożach wielkoareałowych upraw.
Odcinek 4
Sianokosy
Serce do koszenia!
Dobry rolnik kosi od środka na zewnątrz albo posuwa się od jednego boku do drugiego boku.
Daje szansę przeżyć zwierzętom, które mieszkają na łące.
Uratować życie rodzinie Kuropatw, Derkaczy lub zajęcy okazuje się wcale nie takie trudne.
Wystarczy tylko odrobina dobrej woli.
Oraz dużo dobrego serca!
Dla Ciebie łąka to, być może, tylko siano. Dla wielu innych to dom!
Daj im szansę. Ich życie zależy od Ciebie.
W tym odcinku opowiadamy o łąkach i pastwiskach oraz ich znaczeniu dla dzikich zwierząt. Pokazujemy metody wypasu i przede wszystkim wykaszania, które są bezpieczne i przyjazne dla zwierząt (i roślin), które życiowo zależą od tego typu siedlisk. Podkreślamy, że obecność niektórych roślin może też przesądzić o jakości pastwiska lub pozyskiwanego siana.
W filmie poruszamy kwestię dopłat rolnośrodowiskowych – w tym tzw. pakietów ptasich i botanicznych.
Odcinek 5
Ogród na pTAK!
Pamiętajcie o ogrodach!
Przydomowy ogród, to według naszej staropolskiej tradycji najbardziej gościnne miejsce w naszym obejściu. Tu pod pachnąca lipą lub jabłonią siadali starzy i młodzi, rodzina i goście. Każdy był tam mile widziany – również Kos, złota Wilga, śmiałe Rudziki, barwne Szczygły i Dzwońce. Kwitły Malwy, Kosmosy, Floksy, Lilie, Liliowce i całe kobierce wonnych ziół i kwiatów. Uwijały się wśród nich Pszczoły, Trzmiele, Motyle i ptaki. Trudno było dojść, kto bardziej cieszył oko i koił serce… Współczesne ogrody, przy tych staropolskich, są jak zielone, a czasami betonowe pustynie. Dlaczego? Bo tak wybraliśmy. Tym razem wybierz lepiej: Zamień swój ogród w Ogród na pTAK! – przyjazny Tobie, Twoim Gościom, krajobrazowi i przyrodzie. Zedrzyj beton z umęczonej pod nim ziemi, wyrzuć nasączoną chemią korę, posadź kolorowe kwiaty i zioła oraz jagodowe drzewo lub krzewy. Weź głęboki oddech, odłóż kosiarkę i zacznij cieszyć się życiem w Twoim ogrodzie. Obserwuj je. To lepsze niż telewizyjny serial!
Pamiętajcie o ogrodach
Przecież stamtąd przyszliście
W żar epoki użyczą wam chłodu
Tylko drzewa, tylko liście
Janusz Kofta
Odcinek 6
Ogrody Życia
Wizyta w OGRODZIE ŻYCIA. to okazja do spotkanie z Rolnikiem na pTAK! A właściwie z Rolniczką!
Film pokazuje, że odpowiedzialne i przyjazne przyrodzie ‘rolniczenie’ jest coraz częściej wybieraną formą prowadzenia gospodarstwa i raczej synonimem nowoczesności niż uwstecznienia.
Reportaż, na zasadzie wymiany doświadczeń i dzielenia się dobrymi praktykami, ma inspirować rolników do poszukiwania podobnych rozwiązań na swoich gruntach.
Oprócz pokazania metod pracy przyjaznych przyrodzie prezentowane są korzyści z tej formy działania.
Odcinek 7
Zwierzęta na polu
Dzikie zwierzęta na polu – dobrze czy źle? Jesienią, w czasie zbioru wielu plonów, wiele zwierząt posądzanych jest o niszczenie i wyjadanie tych plonów – od żurawi i gęsi po zające i dziki. Czy dzikie zwierzęta rzeczywiście szkodzą – a może jednak pomagają?
Czy, oraz jakie gatunki oraz jakie rzeczywiście straty powodują? Jak duże są te starty? Czy i w jaki sposób można im przeciwdziałać? Między innymi na te pytanie staramy się odpowiedzieć w tym filmie.
Komu w drogę, temu skrzydła!
Żurawie i gęsi podczas przelotów zatrzymują się na polach.
Ale nie musisz się obawiać – one nie zniszczą Twoich zasiewów. Sprawdzone i naukowo udowodnione.
Pamiętaj: zboże to trawa. A każda trawa lubi zgryzanie lub koszenie. Zgryzane jesienią oziminy lepiej się ukorzeniają, dzięki temu na wiosnę będą silniejsze i wydadzą większe plony!
Nasi słowiańscy przodkowie uważali gęsi i żurawie za ptaki święte. Przynosiły życie na Ziemię i łączyły nas z zaświatami.
A co jeśli mieli rację?
Ich klucze właśnie ciągną po niebie. I tak tysiące kilometrów na własnych skrzydłach! Następnym razem, gdy je usłyszysz, zatrzymaj się, spójrz w niebo i posłuchaj. Pozwól się sobie zachwycić!
Odcinek 8
Zima
W grudniu zwierzęta mówią ludzkim głosem.
Mów i Ty
Głodne zimą Gile, Czyże, Trznadle czy Szczygły, mogły kiedyś polecieć na miedze albo do sadu, albo do ogrodu i zawsze coś tam znalazły. Tak samo zmarznięte kuropatwy czy zające. Dzisiaj miedza zaorana, na dawnej łące przy drodze stoi stacja benzynowa, sad wycięliśmy, a ogród wyłożyliśmy kostką betonową i trawnikiem z supermarketu. To może chociaż karmnik wystawmy.
I kilka pomysłów na postanowienia i życzenia noworoczne:
1. Pozostawić kwietną miedzę na polu.
2. Szanować i nie wycinać starych drzew.
3. Zamienić zieloną pustynię pod domem w przyjazny Ogród na pTAK!
4. Kosić z głową i z sercem - z myślą o ptakach i zającach, które żyją na moich łąkach.
5. Zostawić odrobinę plonów na polu i w sadzie dla zwierząt – moich sąsiadów.
6. Nie wypalać traw.
7. Strumienie i oczka wodne są ważne! Pozwolić im być.
8. Dokarmiać zimą ptaki.
9. Zostawić hałdę liści, łodyg i gałęzi w ogrodzie na zimę.
10. Stosować naturalne nawozy.
11. Założyć kompostownik.
12. Wywiesić co najmniej trzy budki lęgowe dla ptaków
W Dzień Bożego Narodzenia
radość wszelkiego stworzenia:
ptaszki w górę podlatują,
Jezusowi wyśpiewują.
Słowik zaczyna dyszkantem,
szczygieł mu wtóruje altem;
szpak tenorem krzyknie czasem,
a gołąbek gruchnie basem.
Ptasia jadłodajnia
Nie dokarmiaj ptaków chlebem ani zepsutym jedzeniem. Ptaki ucieszy ziarno, np. owies, nasiona słonecznika, orzechy, suszone owoce, ugotowane i wystudzone warzywa.
Zima, okres wyciszenia w większości gospodarstw jest często czasem walki o przetrwanie dla wielu zwierząt zamieszkujących tuż obok.
Film pokazuje jak prostymi i bezkosztowymi sposobami rolnicy mogą pomóc przetrwać tę trudną porę roku swoim sąsiadom – zwierzętom, zwłaszcza ptakom.
Serial przyrodniczy "Bukiet z pól" jest produkcją stowarzyszenia Ptaki Polskie
Powstał w ramach kampanii prowadzonej przez stowarzyszenie Ptaki Polskie "Bukiet z pól. Kampania informacyjno-edukacyjna na rzecz zatrzymania spadku różnorodności biologicznej w krajobrazie rolniczym", którą realizujemy dzięki dofinansowaniu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Film został wyprodukowany przez Carbo Media
Bądźmy na pTAK! zanim będziemy za późno
Znajdź nas na FB @jestem na pTAK!
